Denizli Bangosu anadolu kökenli kısa yüzlü güvercin ırklarımızdan
biridir. Onlara Denizli ilimizden başka bir yerde rastlanılmaz.
Özellikle 1980li yıllardan bu yana sayıları hızla azalmaktadır.
Günümüzde nadir rastlanılan güvercin ırklarımızdan sayılmaktadırlar. Az
sayıda yetiştirici tarafından muhafaza edilerek üretim ve ıslah çabaları
verilmektedir. Denizli Güvercin Evi Derneği düzenlediği gösteri ve
yarışmalarla ırkın geleceğini kurtarma adına çalışmalar yapan tek
oluşumdur. Pamukkale Üniversitesi, Denizli İl Tarım Müdürlüğü ve Denizli
Güvercin Evi Derneği gelecekte müşterek çalışmalar yapmak adına
işbirliği aşamasındadırlar.
2005 Denizli
Bangosu Irk Güzelliği Yarışması 1.si
Kısa ve geniş gaga
yapıları sebebiyle İstanbul Bangolarının genetik çalışmalarında
kullanılmak üzere yıllar içinde Denizliden İstanbula taşınmış olmaları
sayılarını azaltan en önemli unsur olarak bilinir. Fakat bugün onlara
İstanbulda rastlanılmaz. Bununla birlikte İstanbul Bangoları son 20-25
yıl içinde Denizlide daha kıymetli kabul edilir hale gelince Azman
ırkının nesli ciddi anlamda tehlikeye girmiştir. Bugün yaşanmakta olan
üzücü durum Denizlili yetiştiricilerin Azman ırkına tekrar sahip
çıkmaları sonucunu doğurduğu için sevindirici bir gelişme olarak
değerlendirilmesi isabetli olacaktır.
2005 Denizli
Bangosu Irk Güzelliği Yarışması 2.si
İstanbul Bangoları ile
Azmanlar biçim olarak birbirlerine yakın görünseler de aralarında temel
performans farkları da vardır. Azman uçucu bir ırktır, günlük uçuş
eğitimleriyle olağanüstü yüksek kondüsyonlara kolayca ulaştırılabilir.
Üç beş dakikalık kısa molalar verilerek art arda defalarca gökyüzüne
gönderilebilir. Şaşmaz bir sadakat duyguları vardır. Uçuşları sırasında
belirli bir zaman dilimi gözetilmez, 30 ile 45 dakika arasında havada
kalmaya iştahlıdırlar. Pırıltıya duyarlıdırlar, pırıltı gösterildiğinde
kanatlarını kısarak veya yarı kapatarak dalarlar, dış ortamın uygun
olması halinde genellikle salmanın içine iniş yaparlar. Sürekli olarak
aynı yere konma alışkanlıkları vardır, istenilmeyen yerlere
konmamalarını sağlamak oldukça kolaydır. Ürkek bir yapıları olmasına
rağmen eğitime çabuk cevap verirler. Ortalama 10 15 bireyden oluşan
gruplar halinde uçurulurlar, havada birbirlerinden ayrılmazlar. Uçuş
yükseklikleri de eğitime bağlıdır. Her yükseklikte istenildiği kadar
kalabilirler. 15-20 km mesafeden evlerine dönmeleri beklenir.
2005 Denizli
Bangosu Irk Güzelliği Yarışması 3.sü
Türkiyede görülen diğer
Anadolu kökenli kısa yüzlü ırklar olan Hünkari, İstanbul Bangosu, Aydın
Bangosu, Baska vs. gibi güvercin ırklarından Denizli Bangosunu ayıran
özellikler Denizli Güvercin Evi Derneği tarafından belirlenmiştir. Bu
özellikler Tip ve Duruş, Kafa ve Gaga, Boyun, Renk ve Desen başlıkları
altında toplanmıştır.
Tip ve
Duruş:
Biçimi göze simetrik gelen bir şekildedir. Geniş göğsü öne doğru ve dik
durmaktadır. Sırtı kısa omuzları geniş ve düşüktür. Karnı kısa ve iyi
ilerlemiştir. Kanatları kısa, sık tüylü, iyice kapalı şekilde ve
kuyruğunun üstüne yatık biçimde durmaktadır. Bacakları orta uzunlukta,
tüysüz ve iri pullu, parmakları iricedir.
Kafa ve
Gaga:
Kafa yuvarlaktır, gaga kısmına doğru açı biraz küçülürsede sivrilmez.
Yanakları dolu olmalıdır. Alın ve burun üstü tümsek olmamalıdır. Gaga
kalın ve kısadır. Gaga ucu aşağı bakar durumdadır. Gaga çizgisi göz
altına doğrudur ve göze yakındır. Tüm hatların dişilerde erkeklere
oranla incelmesi kusur değildir. Gözler orta irilikte ve koyudur. Göz
çevresi dokusu soluk, dar ve ince yapılıdır.
Boyun:
Boynu kısa ve dolgundur. İyi gelişmiştir. Boynu ve ensesi arkaya doğru
kıvrık vaziyettedir. Boyun ve göğüste gül veya gül izi bulunmamalıdır.
Renk ve
Desen:
Üç ana renk ve üç ana desene sahiptir. Renkler Siyah, Mavi ve Mordur.
Desenler ise renkli kanat-kuyruk, renkli kuyruk ve düz beyazdır. Renkli
kanat-kuyruklara Ciba denir. Cibalarda kanatlar düz bir çizgiyle
çevrelenmiş şekilde renkli olmalıdır. Kanat baş teleklerinden itibaren
8-10 tüy beyaz olmalıdır. 6-7 tüy beyaz olursa hata sayılmaz. Beyazların
arasında renk olmamalıdır. Cibalarda baldırlar da renklidir. Kuyrukların
tamamen beyaz olması yada arada beyaz tüyler bulunması kesinlikle kabul
edilmez. Renkli kuyruklarda ise gövdenin tamamen beyaz olması ve
kuyruğun beyazlıktan net bir çizgiyle renklenerek ayrılması istenir. Bu
renk ayrımı kesme tabiriyle ifade edilir. Kuyruk altındaki ince kapak
tüylerinde beyazlık istenmez. Düz beyazlarda ise vücudun hiçbir yerinde
renk olmamalıdır.
2005 Denizli
Bangosu Irk Güzelliği Yarışması Özel Yetiştirici Ödülü
Yarışma Puanlamasında Standartlar :
Kafa
Yapısı (20 Puan):
Köşesiz, yuvarlak ve armudi olmalıdır. Buna kısaca tokur denir. İstanbul
Bangosunda görülen çıkıntı ve köşeler ile İzmir Aydın Bangolarında
görülen ince uzun veya konik yapı kesinlikle görülmemelidir.
Gaga
Yapısı (15 Puan):
Kısa ve kalın olmalı, tok durmalıdır. Gaganın kısa ama ince olması
değersizdir. Yuvarlak kafa yapısına oturan kalın gaga biraz uzun olsa da
tercih sebebidir. Gaga ucu aşağıya doğru keskin bir eğim
göstermemelidir.
Göz ve
Çevresi (10 Puan):
Göz büyük olmamalı, patlak ve dışa çıkık görünmemelidir. Beyaz,
renklikuyruk ve renklikanat-renklikuyruklarda göz rengi siyahtan başka
bir renk olmamalıdır. Karalıalaca ve göklüalaca gibi renk düzenine sahip
kuşlarda göz rengi koyu turuncuya yakın veya gri olabilmektedir.
Gözlerde İstanbul Bangolarında görülen enseye yırtılma kesinlikle kabul
edilmez.
Boyun ve
Gerdan (4 Puan):
Vücutla doğru orantılı olmalıdır. Ne çok dar ne de çok geniş
olmamalıdır. Gaga altından itibaren boyun aniden incelmez. Kafa ile
doğru orantılı olarak genişleyerek göğsü vücuda bağlar. Göğüs ve gerdan
dik duruşludur, kademeli olmamalıdır.
Gülsüzlük
(6 Puan):
Göğüste gül veya gül izi olmamalıdır. İnce yarık tabir edilen bir iz
dahi kabul edilmemektedir. Göğüste bulunabilecek tüy dönmeleri
kesinlikle istenilmez.
Kanat
Kuyruk Oranı (6 Puan):
Kanatlar ve kuyruk vücutla doğru orantılı olmalıdır. Kuyruk ucuna yakın
kanatlar ve bel hizasında kanatlar kabul edilmez.
Ayaklar ve
Bilekler (4Puan):
Parmaklar ve bacaklar kısa, bilekler kalın olmalıdır. Tozluk
görünmemelidir. Ayak tabanları etli görünümlü olmalıdır.
Genel
Görünüm (10 Puan):
Güvercin sağlıklı, diri görünümlü ve temiz olmalıdır. Azman hareketli
bir ırktır.
Duruş (10
Puan):
Irka has dik vücut yapısında olmalı, parmakları üzerinde durmalı veya
yürümelidir. Azman ırkı vücudunu salmaz, baston yutmuşcasına bir duruşa
sahip olmalıdır.
Renk
Düzeni (10 Puan):
Canlı ve parlak renkli olmalı, kesme tabir edilen renk düzenini
taşımalıdır. Azman ana renk desenleri sütbeyaz, renklikuyruk,
renklikanat-renklikuyruk ve renklialacadır. Renk tonları genellikle
siyah ve göktür. Örneğin karakuyruk bir Azmanın beyaz gövde rengi siyah
kuyruktan düz bir çizgi ile ayrılırsa ve kuyruk altında kapak tabir
edilen beyaz tüyler bulunmazsa renk deseni idealdir. Yine Ciba
(karakanat-karakuyruk) desenli bir Azmanın kanat rengi olan siyah renk
vücut rengi olan beyaza taşmazsa veya vücut rengi olan beyaz kanat rengi
siyaha karışmıyorsa kesme olarak adlandırılır ve idealdir.
Künye (5
Puan):
Yarışmaya katılacak güvercin kayıt künyesi taşımalıdır.
Diskalifiye Gerekçeleri:
Yarışmaya katılacak güvercinde belirgin göğüs gülü bulunması, kusur
gizleme amacıyla tüy yolunduğunun veya boyama yapıldığının tespit
edilmesi, parmak, göz vs. gibi organ eksikliği, gaga çarpıklığı, çelenk
tamamlamayan yavruların yarışmaya sokulması gibi sebepler diskalifiye
gerekçelerindendir.
Kuruluş amacı Denizli ilimizden köken aldığı
kabul edilen ve yaygın olarak yetiştirilen Dolapçı ile Azman
ırklarımızın korunması, geliştirilmesi ve tanıtılması olan Denizli
Güvercin Evi Derneği düzenlediği yarışma ve gösteri organizasyonlarıyla
amacına uygun olarak faaliyetlerine devam etmektedir. Öncelikle üstün
vasıflı Azman popülasyonunda bariz bir artış gözlenmiştir. Azmanlarda
tükenme noktasında bulunan mavi renk ve açılımlarının tekrar elde
edilmesine yönelik çalışmalar üniversite destekli olarak yapılmaktadır.
Yetiştiricileri tarafından uçum ve sadakat özellikleri ayrıca test
edilmektedir. Yakın bir gelecekte uçum ve sadakat yarışmalarının dernek
tarafından organize edilmesi planlanmaktadır.
İskender Damgacı
Denizli Güvercin Evi Derneği
Genel Sekreteri
Fotoğrafları
büyütmek için üstlerine tıklayınız
|